‘హాయ్, నా పేరు కరోనా! ’
‘నా పేరు కష్టజీవిలే! మా బాధల్ని వంద రెట్లు పెంచి, మా బతుకుల్ని భయాల బందీకానాలో బిగించిన దుష్టజీవివి నీవేనా? ’
‘ఊ. ఎలా ఉన్నారు?’
‘ఏవుంది?! రాళ్లూరప్పలున్నాయి. కొండలు గుట్టలున్నాయి. గొడ్డూ గోదా ఉంది. మేమూ ఉన్నాం. అంతే. పెద్ద తేడాయేం లేదు. మొన్నటిదాకా కనీసం నాలుగు వేళ్లు నోట్లోకెళ్లేవి. నీవొచ్చాక ఆ పిడికెడు మెతుకులకీ కటకటే. దొరికితే అన్నంతోనో, అంబలితోనో సరిపెట్టుకుంటాం. దొరక్కపోతే పస్తులే. ఇంతకీ, నీవింకెంతకాలం ఉంటావిక్కడ?’
‘ఏమో! వాన రాకడ, వైరస్ పోకడ అగమ్యగోచరట కదా. నా పుట్టుక, మనుగడ, చావు.. ఇవేవీ నా చేతుల్లో లేవు. మీ క్వారంటైను, లాక్ డౌన్లే నా పాలిట రాహుకేతువులట కదా.’
‘ఖర్మ! పల్లెల్లో పొలం పనుల్లేవు. పట్నంలో కూలీనాలీ లేదు. కాలు గడప దాటే పరిస్థితి లేదు. ధరలేమో కొండెక్కాయి. దాచుకున్న కాస్త రొక్కం నెల తిరక్కుండానే ఆవిరైపోయింది. తల తాకట్టు పెడదామన్నా అప్పు పుట్టే దారి లేదు. ఏం కలికాలం వచ్చెరా భగవంతుడా! నీ రాక మా సావుకొచ్చింది.’
‘నా విలనిజం, అప్రదిష్ట గురించి కొత్తగా చెప్పేదేముందిలే గానీ, ఐనా, ఇలాంటి సంకటవేళ, మీ కష్టసుఖాల్ని పట్టించుకొనే నాథుడే లేడా?’
‘హ్మ్. అదో అంతులేని కథలే. తెల్లోళ్ల పాలన పోయి డెబ్భై ఏళ్లు దాటిపాయే. మా బతుకు సిత్రం మాత్రం బండారయి చందమాయే. ఎన్ని ప్రభుత్వాలు మారిపోయే. పార్టీలు పుట్టగొడుగులాయే. కప్పదాటు రాజకీయాల కాలమాయే. ఊసరవెల్లి నేతలకు కొదవేలేదాయే. కొందరి నినాదమేమో గరీబీ హఠావో! కొందరిదేమో రోటీ, కప్డా ఔర్ మకాన్. ఇంకొందరిదేమో సబ్ కా వికాస్! ఇత్యాది హామీలకు లెక్కేలేదు. చేసిన వాగ్దానాలకు దిక్కు లేదు. కపటత్వానికి కొదవే లేదు. దరిద్ర రేఖేమో ఎవరెస్టులా పెరిగిపాయే. మా బతుకులేమో ఇట్టా పాతాళానికి పడిపాయె.’
‘అయ్యోరామా! ఎంత దారుణం? సేద్యం చేసేది మీరు. కాల్వలు తవ్వేది మీరు. డ్యాములు కట్టేది మీరే. భవంతుల్ని లేపేది మీరే. రహదారుల్ని వేసేది మీరే. రైల్వేల్ని నిర్మించేది మీరే. కార్మాగారాల్ని నడిపేదీ మీరే. మొత్తం నాగరికతా రథాచక్రాల ఇరుసులూ మీరే. దాన్ని లాగే కాడెద్దులూ మీరే. ఈ వ్యవస్థ ఆయువుపట్టే మీరు. మీరు లేనిదే, ఈ సమాజానికి దిక్కూ మొక్కంటూ ఉంటుందా అసలు? అలాంటి మీ జీవితాల్లో ఇన్నేళ్లైనా ఎదుగూబొదుగూ లేకపోవడం దారుణాతిదారుణం?’
‘ఏం చెప్పమంటావులే! మాది గొంతు దాటని గోడు. కంచికి చేరని కట్టుకథ. నాదీ, మా తాతముత్తాతలదీ, వాళ్ల తాతముత్తాతలదీ అందరిదీ.. అదే కథ. ఒకే వ్యథ. తరాలు మారినా మా వెతల తీరు మాత్రం మారలేదు. మహాభారత కాలంలో బానిసలై పశువులు మేపాం. రామాయణ కాలంలో బోయీలమై మేనాలు మోశాం. గుప్తులు, మొఘళ్ల కాలంలో సైన్యమై యుద్ధం చేశాం. ప్రజాస్వామ్యపు ఫ్యాక్టరీ గొట్టాల్లో పొగ చూరిపోతున్నాం. ఇకపై కూడా ఏదో ఓ శ్రమ తప్పక చేస్తాం. కాయకష్టం తీరు మారొచ్చేమో. అంతే. మా బతుకు దుస్థితి సిత్రంలో ఏ మార్పూ ఉండదనుకుంటా. మేము చరిత్రహీనులమేమో!’
‘ఎంతటి చోద్యం?! అసలు మీ చరిత్రను ఏ వాల్మీకో, వ్యాసుడో గ్రంథస్థం చేయలేదా? మీ గాథలకు ఏ బెంగాలీ రాయ్ బహదూర్ సాహెబో, పాశ్చాత్య చాప్లిన్ మహాశయుడో దృశ్యరూపం ఇవ్వలేదా?’
‘అయ్యో రాత! చేతికింత పని, నోటికింత తిండి, కంటికింత కునుకు... మా బతుకుచక్రానికదే నిత్య కృత్యం. మాకదే సత్యం. అదే శాశ్వతం. ఐనా, కష్టజీవులకు కథలు, కాకరకాయలేంటట? ఐనా, ఆ కళాపోషణంతా కడుపు నిండినోడి పని. ఆ రాణీ ప్రేమ పురాణం, ఈ ముట్టడి కైన ఖర్చులు, మతలబలుూ, కైఫీయతులూ చరిత్ర సారమింతేనని ఆ పెద్దమనిషెవరో బానే చెప్పారుగా.’
‘హతవిధీ! చరిత్ర రూపశిల్పులే మీరు. ఆ చారిత్రక ఇతిహాసపు పుటల్లో మీకంటూ ఓ పేజీ కూడా లేకపోవడం శోచనీయం. అన్నట్టు, నేడున్నది ప్రజాస్వామ్యమేగా. ప్రజలకోసం, ప్రజల చేత, ప్రజల యొక్క అంటూ ఏకంగా రాజ్యాంగమే రాశారుగా. మీ జీవితాల్లోకేమైనా వెలుగు రేఖ ప్రసరించిందా మరి?’
‘అయ్యోరామా! రాతలు వేరు. చేతలు వేరు. ఆ రాతలకి, చేతలకి మధ్య ఎప్పుడూ చైనాగోడంత ఎడం ఉంటుంది. మైసూరు బజ్జీలో మైసూరు ఎలాగైతే ఉండదో; ప్రజాస్వామ్యంలో కూడా మాబోటి జనాలెవ్వరూ ఉండరనుకుంటా. అలాగే, ఎండమావిలో నీళ్లెలా ఉండవో; ప్రభుత్వాల పథకాలు, కమీషన్లు, నిధులు, చట్టాల్లో పేదల ఊసే ఉండదు. ఓట్ల కోసమే మేం గుర్తొస్తాం. ఎన్నికలయ్యాక నేతలది అవినీతి భాగోతం. మాకేమో కటిక దరిద్ర భారతం. మా తలరాత ఎప్పుడు మారుద్దో?’
‘హ్మ్! ఏదోరోజున మీకూ మంచికాలం వచ్చి తీరుతుందన్నది నా ఆశ, ఆకాంక్ష.’
‘ఇంకెక్కడి మంచిరోజులు? నీవు మొదలెట్టిన రావణకాష్టంలో ఎక్కువగా సమిధలయ్యేది మాబోటి కష్టజీవులే. భూగోళంపై నీవు సాగిస్తున్న దారుణ మారణ హోమం తాలూకు సెగలు ఎప్పటికీ తగ్గుతాయో? ఈ క్వారంటైన్ వాసం ముగిసినా మా బతుకులు తిరిగి యథాస్థితికి రావడానికి ఎన్నేళ్లు పడుతుందో? రానున్నదంతా ఆత్మహత్యలు, హాహాకారాల కాలమేనేమో?!’
‘భగవంతుడా! ఆ కూర్మావతారం ఉందో లేదో నాకైతే తెలీదు. కానీ, అనాదిగా ఈ భూమండలాన్ని మోస్తున్న ప్రత్యక్ష నరనారయణులు మాత్రం మీరే. మీలాంటి అభాగ్యుల, అసహాయుల ఉసురు పోసుకుంటున్న నాకు ఇక ఈ భూమ్మీద పుట్టగతులుంటాయో, లేదో తెలీదు. మన్నించు మిత్రమా! అన్నట్టు, కొంచెం శుచీ శుభ్రత పాటించండి. కాస్త బాధాకారమే ఐనా కొన్నాళ్లు క్వారంటైన్ వాసం చేయండి. దొరికితే కలో, గంజో తాగండి. అవీ దొరక్కపోతే, చివరకు బలసాకైనా తిని సరే బతకండి. మీరు బతకాలన్నదే నా కోరిక.’
‘మా తక్షణ కర్తవ్యం, తదేక దీక్ష మాత్రం, కరోనా రహిత సమాజమే!’
‘నా పేరు కష్టజీవిలే! మా బాధల్ని వంద రెట్లు పెంచి, మా బతుకుల్ని భయాల బందీకానాలో బిగించిన దుష్టజీవివి నీవేనా? ’
‘ఊ. ఎలా ఉన్నారు?’
‘ఏవుంది?! రాళ్లూరప్పలున్నాయి. కొండలు గుట్టలున్నాయి. గొడ్డూ గోదా ఉంది. మేమూ ఉన్నాం. అంతే. పెద్ద తేడాయేం లేదు. మొన్నటిదాకా కనీసం నాలుగు వేళ్లు నోట్లోకెళ్లేవి. నీవొచ్చాక ఆ పిడికెడు మెతుకులకీ కటకటే. దొరికితే అన్నంతోనో, అంబలితోనో సరిపెట్టుకుంటాం. దొరక్కపోతే పస్తులే. ఇంతకీ, నీవింకెంతకాలం ఉంటావిక్కడ?’
‘ఏమో! వాన రాకడ, వైరస్ పోకడ అగమ్యగోచరట కదా. నా పుట్టుక, మనుగడ, చావు.. ఇవేవీ నా చేతుల్లో లేవు. మీ క్వారంటైను, లాక్ డౌన్లే నా పాలిట రాహుకేతువులట కదా.’
‘ఖర్మ! పల్లెల్లో పొలం పనుల్లేవు. పట్నంలో కూలీనాలీ లేదు. కాలు గడప దాటే పరిస్థితి లేదు. ధరలేమో కొండెక్కాయి. దాచుకున్న కాస్త రొక్కం నెల తిరక్కుండానే ఆవిరైపోయింది. తల తాకట్టు పెడదామన్నా అప్పు పుట్టే దారి లేదు. ఏం కలికాలం వచ్చెరా భగవంతుడా! నీ రాక మా సావుకొచ్చింది.’
‘నా విలనిజం, అప్రదిష్ట గురించి కొత్తగా చెప్పేదేముందిలే గానీ, ఐనా, ఇలాంటి సంకటవేళ, మీ కష్టసుఖాల్ని పట్టించుకొనే నాథుడే లేడా?’
‘హ్మ్. అదో అంతులేని కథలే. తెల్లోళ్ల పాలన పోయి డెబ్భై ఏళ్లు దాటిపాయే. మా బతుకు సిత్రం మాత్రం బండారయి చందమాయే. ఎన్ని ప్రభుత్వాలు మారిపోయే. పార్టీలు పుట్టగొడుగులాయే. కప్పదాటు రాజకీయాల కాలమాయే. ఊసరవెల్లి నేతలకు కొదవేలేదాయే. కొందరి నినాదమేమో గరీబీ హఠావో! కొందరిదేమో రోటీ, కప్డా ఔర్ మకాన్. ఇంకొందరిదేమో సబ్ కా వికాస్! ఇత్యాది హామీలకు లెక్కేలేదు. చేసిన వాగ్దానాలకు దిక్కు లేదు. కపటత్వానికి కొదవే లేదు. దరిద్ర రేఖేమో ఎవరెస్టులా పెరిగిపాయే. మా బతుకులేమో ఇట్టా పాతాళానికి పడిపాయె.’
‘అయ్యోరామా! ఎంత దారుణం? సేద్యం చేసేది మీరు. కాల్వలు తవ్వేది మీరు. డ్యాములు కట్టేది మీరే. భవంతుల్ని లేపేది మీరే. రహదారుల్ని వేసేది మీరే. రైల్వేల్ని నిర్మించేది మీరే. కార్మాగారాల్ని నడిపేదీ మీరే. మొత్తం నాగరికతా రథాచక్రాల ఇరుసులూ మీరే. దాన్ని లాగే కాడెద్దులూ మీరే. ఈ వ్యవస్థ ఆయువుపట్టే మీరు. మీరు లేనిదే, ఈ సమాజానికి దిక్కూ మొక్కంటూ ఉంటుందా అసలు? అలాంటి మీ జీవితాల్లో ఇన్నేళ్లైనా ఎదుగూబొదుగూ లేకపోవడం దారుణాతిదారుణం?’
‘ఏం చెప్పమంటావులే! మాది గొంతు దాటని గోడు. కంచికి చేరని కట్టుకథ. నాదీ, మా తాతముత్తాతలదీ, వాళ్ల తాతముత్తాతలదీ అందరిదీ.. అదే కథ. ఒకే వ్యథ. తరాలు మారినా మా వెతల తీరు మాత్రం మారలేదు. మహాభారత కాలంలో బానిసలై పశువులు మేపాం. రామాయణ కాలంలో బోయీలమై మేనాలు మోశాం. గుప్తులు, మొఘళ్ల కాలంలో సైన్యమై యుద్ధం చేశాం. ప్రజాస్వామ్యపు ఫ్యాక్టరీ గొట్టాల్లో పొగ చూరిపోతున్నాం. ఇకపై కూడా ఏదో ఓ శ్రమ తప్పక చేస్తాం. కాయకష్టం తీరు మారొచ్చేమో. అంతే. మా బతుకు దుస్థితి సిత్రంలో ఏ మార్పూ ఉండదనుకుంటా. మేము చరిత్రహీనులమేమో!’
‘ఎంతటి చోద్యం?! అసలు మీ చరిత్రను ఏ వాల్మీకో, వ్యాసుడో గ్రంథస్థం చేయలేదా? మీ గాథలకు ఏ బెంగాలీ రాయ్ బహదూర్ సాహెబో, పాశ్చాత్య చాప్లిన్ మహాశయుడో దృశ్యరూపం ఇవ్వలేదా?’
‘అయ్యో రాత! చేతికింత పని, నోటికింత తిండి, కంటికింత కునుకు... మా బతుకుచక్రానికదే నిత్య కృత్యం. మాకదే సత్యం. అదే శాశ్వతం. ఐనా, కష్టజీవులకు కథలు, కాకరకాయలేంటట? ఐనా, ఆ కళాపోషణంతా కడుపు నిండినోడి పని. ఆ రాణీ ప్రేమ పురాణం, ఈ ముట్టడి కైన ఖర్చులు, మతలబలుూ, కైఫీయతులూ చరిత్ర సారమింతేనని ఆ పెద్దమనిషెవరో బానే చెప్పారుగా.’
‘హతవిధీ! చరిత్ర రూపశిల్పులే మీరు. ఆ చారిత్రక ఇతిహాసపు పుటల్లో మీకంటూ ఓ పేజీ కూడా లేకపోవడం శోచనీయం. అన్నట్టు, నేడున్నది ప్రజాస్వామ్యమేగా. ప్రజలకోసం, ప్రజల చేత, ప్రజల యొక్క అంటూ ఏకంగా రాజ్యాంగమే రాశారుగా. మీ జీవితాల్లోకేమైనా వెలుగు రేఖ ప్రసరించిందా మరి?’
‘అయ్యోరామా! రాతలు వేరు. చేతలు వేరు. ఆ రాతలకి, చేతలకి మధ్య ఎప్పుడూ చైనాగోడంత ఎడం ఉంటుంది. మైసూరు బజ్జీలో మైసూరు ఎలాగైతే ఉండదో; ప్రజాస్వామ్యంలో కూడా మాబోటి జనాలెవ్వరూ ఉండరనుకుంటా. అలాగే, ఎండమావిలో నీళ్లెలా ఉండవో; ప్రభుత్వాల పథకాలు, కమీషన్లు, నిధులు, చట్టాల్లో పేదల ఊసే ఉండదు. ఓట్ల కోసమే మేం గుర్తొస్తాం. ఎన్నికలయ్యాక నేతలది అవినీతి భాగోతం. మాకేమో కటిక దరిద్ర భారతం. మా తలరాత ఎప్పుడు మారుద్దో?’
‘హ్మ్! ఏదోరోజున మీకూ మంచికాలం వచ్చి తీరుతుందన్నది నా ఆశ, ఆకాంక్ష.’
‘ఇంకెక్కడి మంచిరోజులు? నీవు మొదలెట్టిన రావణకాష్టంలో ఎక్కువగా సమిధలయ్యేది మాబోటి కష్టజీవులే. భూగోళంపై నీవు సాగిస్తున్న దారుణ మారణ హోమం తాలూకు సెగలు ఎప్పటికీ తగ్గుతాయో? ఈ క్వారంటైన్ వాసం ముగిసినా మా బతుకులు తిరిగి యథాస్థితికి రావడానికి ఎన్నేళ్లు పడుతుందో? రానున్నదంతా ఆత్మహత్యలు, హాహాకారాల కాలమేనేమో?!’
‘భగవంతుడా! ఆ కూర్మావతారం ఉందో లేదో నాకైతే తెలీదు. కానీ, అనాదిగా ఈ భూమండలాన్ని మోస్తున్న ప్రత్యక్ష నరనారయణులు మాత్రం మీరే. మీలాంటి అభాగ్యుల, అసహాయుల ఉసురు పోసుకుంటున్న నాకు ఇక ఈ భూమ్మీద పుట్టగతులుంటాయో, లేదో తెలీదు. మన్నించు మిత్రమా! అన్నట్టు, కొంచెం శుచీ శుభ్రత పాటించండి. కాస్త బాధాకారమే ఐనా కొన్నాళ్లు క్వారంటైన్ వాసం చేయండి. దొరికితే కలో, గంజో తాగండి. అవీ దొరక్కపోతే, చివరకు బలసాకైనా తిని సరే బతకండి. మీరు బతకాలన్నదే నా కోరిక.’
‘మా తక్షణ కర్తవ్యం, తదేక దీక్ష మాత్రం, కరోనా రహిత సమాజమే!’
